“İzm’ler idrakimize giydirilen deli gömlekleri.“
Cemil Meriç
Bu yaklaşıma göre ideoloji insanın bilincini kısıtlayan birer engel, bilinçle gerçeklik arasındaki bir sistir. Belli kullanımlarıyla bazı ideolojiler sis işlevi görebilir ve gerçeklik ile aramıza algılamayı zorlaştırıcı bir engel olarak yerleşebilir. Ancak ideolojiyi bütün anlam ve ekleriyle bir bütün olarak çöpe atmak, ideolojiyi içeriğini dikkate almaksızın “deli gömleği” olarak tanımlamak, bir ideoloji sisidir. Bu ideoloji sisi, aynı zamanda “sis ideolojisi”nin zirvesidir.
“İzm’ler öldü” klişesinin en çok ve en yüksek sesle tekrarlandığı zamanlar, öldüğünü iddia ettikleri “izm”lerin içinde en çok yaşadığımız zamanlardır.
“İzm”ler giyilmez, onların içinde yaşanır. Sıcaklığı olmayan cisim, kütlesi olmayan madde nasıl mümkün değilse “izm’sizlik” de mümkün değildir. “İzm’ler öldü” diyerek “izm”lerin dışına çıkılmış olunmaz; sadece içinde yaşanılan “izm” doğal ve “olması gereken” ilan edilerek görünmez kılınır.
21. yüzyılda en radikal ve şiddetli “izm”, “‘izm’ler öldü’ ‘izm’i”dir.
